U kunt via onze reserveringstool een afspraak inplannen en aangeven welke archiefstukken u op dat moment wilt inzien.

1.2. Verantwoording van de inventarisatie (Drents Archief)

Uw zoekacties: Heren van Hoogersmilde

0602 Heren van Hoogersmilde

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1.1. Geschiedenis van de heerlijkheid
1.2. Verantwoording van de inventarisatie
0602 Heren van Hoogersmilde
1. Inleiding
1.2.
Verantwoording van de inventarisatie
Nadat het archief was overgedragen aan het Algemeen Rijksarchief in Den Haag, werd het in 1943 voorlopig geïnventariseerd. Na de Tweede Wereldoorlog werd het archief overgedragen aan het Rijksarchief in Drenthe, waar het achtereenvolgens in 1948 en in 1966/67 geïnventariseerd werd door resp. de rijksarchivaris drs. E.J. Werkman en D. van der Vlerk. Werd het archief in eerste instantie aangeduid als het archief van de heerlijkheid Hoogersmilde, de laatstgenoemde bestempelde het als het archief van de heren van Hoogersmilde. Deze titel is na het afsluiten van deze inventarisatie gehandhaafd.
Bij de ordening en beschrijving van de stukken kwam op het eerste oog een tweedeling in het archief naar voren welke in de huidige indeling vastgehouden is: enerzijds het heerlijkheidsarchief en anderzijds particuliere stukken van de heren van Hoogersmilde betreffende hun zakelijke belangen in Drenthe. Voordat echter op de huidige indeling zal worden ingegaan moet eerst een en ander over de oude orde vermeld worden. Op het eind van de 18e eeuw vervaardigde de toenmalige heer van Hoogersmilde, Henry Clifford, enige lijsten van stukken die in het archief aanwezig waren en werden aan de hand van deze lijsten de stukken genummerd. Echter, de lijsten waren chronologisch samengesteld en bevatten slechts een bescheiden deel van de in het archief aanwezige stukken. Daarom was het nodig een nieuwe indeling te maken.
Bij de indeling van de afdeling "Heerlijkheidsarchief'' werden de rubrieken in volgorde van belangrijkheid geplaatst. Achtereenvolgens kwamen zo achter elkaar te staan de rubrieken:
' uitgifte, belening, liquidatie en herstel van de heerlijkheid;
' geschillen om het grondgebied;
' uitoefening van het bestuur;
' uitoefening van de heerlijke rechten;
' stukken betreffende Landschapsaangelegenheden, ontvangen door de heer van Hoogersmilde;
' geschiedschrijving en archief.
Bij de onderverdeling van de "Particuliere Stukken" is van de familienamen uitgegaan, waarbij in het geval van de familie Pauw nog een verdere onderverdeling is gemaakt, in verband met de aard van de stukken. Vandaar de driedeling in stukken van persoonlijke, ambtelijke en zakelijke aard. Verder is door de onderverdeling van de laatste rubriek een onderscheid gemaakt in de zakelijke belangen van de familie Pauw in de compagnieën (= Smildervenen) en in de rest van Drenthe.
Tot slot nog een verklaring van de plaatsing van inv.nr. 149, het landrecht van Drenthe van 1614, onder "aanhangsel". Hoewel niet bekend is wat het belang van dit deel voor de achtereenvolgende heren van Hoogersmilde is geweest, lijkt het meest waarschijnlijk dat het gebruikt werd door de schulte bij de uitoefening van zijn ambt en dat Mathijs de Vroome het opgestuurd heeft naar zijn heer toen het schultambt Hoogersmilde in 1803 zijn onafhankelijkheid verloor. Het is niet geplaatst in de rubriek "Stukken waarvan het verband met het archief niet is gebleken" omdat er wel een (mogelijk) verband valt aan te geven. In de inventaris hoort het ook niet thuis omdat niet kan worden aangegeven hoe het in het archief is terecht gekomen. Een plaatsing in de afdeling "Aanhangsel" leek daarom het meest verantwoord.
De lotgevallen van het archief werden in het voorafgaande (de geschiedenis) beschreven.
1.3. Bijlage 1: Data van ambtsbekleding in de heerlijkheid Hoogersmilde

Kenmerken

Datering:
1615-1817
Auteur:
J.D. Jansen
Beschrijving:
Heren van Hoogersmilde (1615) 1633-1795
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0602 Heren van Hoogersmilde
VERKORT:
NL-AsnDA, 0602
Categorie:
  • Zonder categorie