U kunt via onze reserveringstool een afspraak inplannen en aangeven welke archiefstukken u op dat moment wilt inzien.

1.4. Jan Smid (Drents Archief)

Uw zoekacties: Drentsche Boerenbond

0678 Drentsche Boerenbond

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
1. Inleiding
1.4. Jan Smid
0678 Drentsche Boerenbond
1. Inleiding
1.4.
Jan Smid
Zonder de invloed van Jan Smid zou de oprichting van de boerenbonden nauwelijks denkbaar zijn geweest, en ook nadien heeft hij zijn stempel gedrukt op de ontwikkeling van de agrarische beweging.
Smid was al 66 jaar, toen hij 1931 op de protestvergadering in Assen het woord voerde, een zeer intelligente en ook zeer christelijk denkende man. Door gezondheidsredenen gedwongen om nog op betrekkelijk jonge leeftijd zijn onderwijzersambt neer te leggen, werd hij in 1903 als ambtenaar aangesteld op de afdeling Landbouw van het Departement van Waterstaat, Handel en Nijverheid, waar hij was belast met de zorg voor de landbouwstatistiek en met de uitgave van verschillende publicaties. In 1906 had hij zitting in de Staatscommissie voor de Landbouw, van 1909 tot 1914 ook in de Staatscommissie voor de Werkloosheid. In 1923 werd hij om onduidelijke redenen op wachtgeld gesteld, al of niet vrijwillig. Zijn vrije tijd benutte hij door in de twintiger en dertiger jaren tal van artikelen op landbouweconomisch gebied te publiceren. Hij meende, dat "de sociale politiek nog meer de verkeerde kant uitging dan tot dusver het geval was". Zijn bekendste boek is "Landbouw en Democratie", waarin hij een zeer uitvoerige uiteenzetting geeft van zijn eigen maatschappelijke beschouwing die hij ' principieel en rechtlijnig ' tot zijn dood heeft uitgedragen.
Zelf voortgekomen uit de stand van kleine grondgebruikers en landarbeiders, kwam Smid op voor de belangen van de kleine boer. Tegenover communisme en socialisme, die de opheffing van het privaatbezit predikten, wilde hij een maatschappij die het privé-bezit algemeen verbreidde. Het beginsel van de persoonlijke bestaansverantwoordelijkheid stond hem voor ogen. Hij wilde een geheel nieuwe maatschappij, die het belang van alle bevolkingsgroepen beoogde. Dit had hem in 1931 naar Assen gevoerd.
In L en M waren twee stromingen aanwezig: een liberale en een antidemocratische, welke laatste duidelijk de NSB-richting uitging. Smid was aanhanger en leidsman van de liberale richting. Hij heeft steeds de hoop gekoesterd dat de volgens hem verziekte democratie zich zou herstellen door de druk en kritiek die op haar werd uitgeoefend. Smid kon echter niet tegen de stroom op, hij liet zich op den duur meeslepen door iets, waar hij in de grond van zijn hart op tegen was. Met het verstrijken der jaren verloor hij het geloof in de democratie, dat hij echter nooit verloochende. Hij bleef zich altijd democraat noemen. Maar de democratie keerde zich volgens hem tegen de kleine bezitter en dus tegen zijn principes en idealen. Overigens heeft Smid nooit de ideologische leider en geestelijke vader van L en M willen zijn, die hij vanaf het begin tot de opheffing in 1940 voor anderen is geweest. Maar hij was degene, die de boeren de weg wees uit de crisis en op de massa maakte dit grote indruk. Dit ontzag voor Smid is door de jaren heen gebleven. Voor velen was hij de stichter van L en M en hij werd hoog geëerd. Aan de juistheid van zijn uitspraken op economisch gebied werd nauwelijks getwijfeld. Hij werd als een grote persoonlijkheid en als een landbouweconoom van formaat beschouwd en zijn invloed was dienovereenkomstig. Deze invloed gold zowel de ideologie en het programma van L en M als het algemeen beleid van de bond. In de Drentsche Boerenbond zowel als in L en M wilde hij slechts de functie van adviseur van het bestuur vervullen, omdat men zodoende vrij was om zijn adviezen al of niet op te volgen. In belangrijke aangelegenheden werd echter vrijwel nooit in strijd met zijn adviezen gehandeld.
Direct na de fusie met het Nederlandsch Boerenfront trok hij zich uit het bestuur terug. Hij overleed in 1945.

Kenmerken

Datering:
1933-1939
Beschrijving:
Drentsche Boerenbond
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0678 Drentsche Boerenbond
VERKORT:
NL-AsnDA, 0678
Categorie:
  • Zonder categorie