U kunt via onze reserveringstool een afspraak inplannen en aangeven welke archiefstukken u op dat moment wilt inzien.
1.2. Archief en inventarisatie (Drents Archief)
Mijn Studiezaal (inloggen)
0794 Maatschappij Klazienaveen
0794
Maatschappij Klazienaveen
Inventaris
1. Inleiding 
1.2. Archief en inventarisatie 
0794 Maatschappij Klazienaveen
1. Inleiding
1.2.
Archief en inventarisatie
laatste wijziging 25-03-2005
Nadat het hoofdkantoor in Groningen eind 1970 was gesloten en de naam van het bedrijf in 1971 was gewijzigd in "B.V. Maatschappij Klazienaveen, voorheen W.A. Scholten", werd het gehele archief vanuit Groningen overgebracht naar Klazienaveen. Het werd opgeslagen op de zolderverdieping van het kantoor. Het eigen 'schaduwarchief' van Klazienaveen ' waaruit later veel werd vernietigd ' bevond zich in een nabijgelegen loods.
Het "Groningse" archief was behoorlijk omvangrijk. Het bestond uit een geïnventariseerd gedeelte, opgeborgen in zo'n 75 kisten, waaruit "geschoond" was, en een ongeïnventariseerd gedeelte. Dit laatste omvatte ongeveer 115 kisten en een portefeuille met kaarten en tekeningen. Daarnaast was er een particulier archief van de familie Scholten, omvattende ongeveer 25 kisten. Aan de hand van een plaatsingslijst waren de archiefstukken in het geïnventariseerde gedeelte terug te vinden. Het ging hier voornamelijk om stukken van voor 1950. Het ongeïnventariseerde archiefmateriaal was grotendeels van na 1950.
De eerste contacten tussen de Maatschappij Klazienaveen en het Rijksarchief in Assen dateren van 1974. De Maatschappij nam echter in eerste instantie een afwijzend standpunt in tegenover het voorstel het archief over te brengen naar het Rijksarchief, tenzij omstandigheden zich zouden wijzigen en er stukken verloren dreigden te gaan door fusie of een (over)volle bewaarplaats * . Toen in 1985, bij de voorgenomen verplaatsing van het kantoor naar Klazienaveen-Noord twee jaar later, het archief in de knel dreigde te komen, werd alsnog een gedeelte van het archief in bewaring gegeven. Voordat het werd overgebracht naar de rijksarchiefbewaarplaats in Assen vond er een selectie van te vernietigen stukken plaats. De inventarisatie werd een jaar later ter hand genomen.
In 1987 volgde een tweede overdracht van archiefmateriaal, waardoor de omvang van het archief met nog bijna de helft toenam. Opnieuw werd eerst geselecteerd en vernietigd in het archief van de Maatschappij dat daar nog aanwezig was, voordat het naar het Rijksarchief kwam.
Naast het archief vond in deze periode ook de overbrenging naar het rijksarchief plaats van het grootste gedeelte van de bibliotheek van de Maatschappij Klazienaveen, bestaande uit zo'n 200 titels, verdeeld over boekwerken, tijdschriften en rapporten. De onderwerpen zijn grofweg verdeeld in: vervening (binnen- en buitenland), landbouw, diversen (binnen- en buitenland, waaronder o.m. verkeer en waterstaat, wetskennis en economie), voor- en naoorlogse jaargangen van de Nieuwe Drentsche Volksalmanak en jubileumboeken. Boeken, die het rijksarchief al in de eigen bibliotheek had, zijn in Klazienaveen gebleven. Het overgebrachte gedeelte omvat de periode 1771-1986.
De voortgang van de inventarisatie werd bemoeilijkt door het feit dat de bewerkster part-time werkte en nog belast was met andere (tijdrovende) bezigheden. Toen zij per 1 november 1993 een functie elders aanvaardde, moest haar taak worden overgenomen, wat onvermijdelijk tot verdere vertraging leidde voordat de inventaris kon worden afgerond.
Bij de ordening van het archief is de bedrijfsstructuur als uitgangspunt genomen. Dit gaf de mogelijkheid een ordeningsschema te gebruiken dat overeenkomt met de gang van zaken binnen het bedrijf. Het voordeel hierbij is, dat de gebruiker snel de weg zal weten te vinden in de inventaris. Getracht is om zoveel mogelijk de oude ordening van het archief te handhaven.
Onder de hoofdrubriek Organisatie zijn alle stukken samengebracht die betrekking hebben op de opbouw en het functioneren van de firma. De hoofdrubriek Uitvoering der taken betreft de diensten en activiteiten van het bedrijf en is opgesplitst in de drie "hoofdpoten": veenderij, turfstrooiselfabriek en boerderij c.q. landbouwbedrijf.
Onder Organisatie ontbreken de notulen van de raad van commissarissen en die van de aandeelhouders. De Maatschappij Klazienaveen heeft ze (vooralsnog) in eigen beheer gehouden.
Onder het kopje Directie is alle correspondentie bijeengebracht. Deze is opgesplitst in:
- Algemene correspondentie van het hoofdkantoor te Groningen, 1926-1963.
- Correspondentie van het bijkantoor te Klazienaveen met het hoofdkantoor te Groningen, 1929-1966.
- Algemene correspondentie van het kantoor te Klazienaveen, 1947-1980.
Ten aanzien van de correspondentie dient nog te worden opgemerkt dat de oude orde ' waar aanwezig ' is gehandhaafd, d.w.z. geslecteerd op afzender en geadresseerde. Bij de jongere briefwisseling werd deze echter niet altijd meer aangetroffen; in dit geval werden de ingekomen en verzonden stukken op chronologische volgorde gelegd..
De tamelijk omvangrijke financiële administratie is verdeeld in begroting en rekening en boekhouding. Onder de eerste vallen de begrotingen en jaarrekeningen, zoveel mogelijk per afdeling geselecteerd, onder de tweede alle financiële boeken en hulpboeken en de inkoop- en verkoopboeken van turf.
Een bescheidener maar toch niet onbelangrijk onderdeel van het archief vormen de stukken betreffende de deelname in andere bedrijven, en de organisaties, instellingen en commissies waarin "Klazienaveen" bestuurlijk of anderszins vertegenwoordigd was of zitting had of waarbij het aangesloten was. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen de door of mede door de overheid ingestelde organisaties, en onderlinge vervenersorganisaties.
Bij de gedeponeerde archieven, waarbij de rechten of functies van andere archiefvormende instellingen of personen zijn overgegaan naar "Klazienaveen", vinden we archiefbescheiden over de Puritfabriek, de turfkartonfabriek en privépapieren van W.A. Scholten en zijn zuster C.J. Oving-Scholten, voor zover deze betrekking hebben op "Klazienaveen". De stukken die onder de Purit-fabriek vallen, betreffen de activiteiten van de N.V. Purit Maatschappij, in tegenstelling tot de stukken over de Purit-fabriek die onder directie vallen; deze laatste gaan over de bemoeienis die de Maatschappij Klazienaveen met de "kwestie Purit-Norit" heeft gehad.
Bij Documentatie tenslotte zijn onder andere krantenartikelen, folders, verslagen en rapporten bijeengebracht die direct of zijdelings verband houden met het archief. Ook de bibliotheek van "Klazienaveen" vond hier een plaats.
Als bijlage is een genealogie van de familie Scholten aan de inventaris toegevoegd, waarvoor de gegevens welwillend door het Rijksarchief in Groningen beschikbaar zijn gesteld.
Uit het archief zijn in de loop der tijd meer dan eens stukken vernietigd. Met name archivalia uit de periode eind 19e, begin 20e eeuw ontbreken veelal. In 1960 vond er een "zuivering" van stukken uit de laatstgenoemde periode plaats, zowel van de veenderij als van de turfstrooiselfabriek. Vernietigd werden onder andere contracten van woninghuurders , een verkoopboek van turf over meerdere jaren en een rekening-courantboek met banken.
In 1971, bij de overname van het archief uit Groningen, vond er een tweede vernietiging van archivalia plaats, voornamelijk van vooroorlogse stukken. Vervolgens is vlak voor en tijdens de inventarisatie, vanaf 1986, is nog eens "de stofkam door het archief gehaald", waarbij dubbele exemplaren, balans- en kasstukken, dagafschriften van postgiro en bank, concepten, nota's, offertes, folders, blanco formulieren en kennisgevingen eruit werden gelicht. Ook verslagen, correspondentie, staten, overzichten e.d., die in de balansboeken en jaarverslagen zijn terug te vinden, zijn uit het archief verwijderd. Van de oorspronkelijk aanwezige 130 meter archief in 1985 bleef na selectie en vernietiging voor en tijdens de inventarisatie uiteindelijk zo'n 35 meter over.
In het archief bevinden zich vele kaarten. Als archiefstukken zijn deze kaarten in het archief onder een apart inventarisnummer gehandhaafd, al zijn ze in verband met hun formaat apart opgeborgen. Daarnaast zijn er kleinere (bouw)tekeningen of kadastrale kaartjes, die als bijlage(n) bij de desbetreffende stukken zijn gehouden.
Tenslotte gaat een woord van dank uit naar de heren A. Vast, oud-administrateur van de Maatschappij Klazienaveen, J. Hoogers, journalist te Klazienaveen en W. Visscher, historicus te Nieuw-Amsterdam, voor hun waardevolle correcties.
laatste wijziging 25-11-2020
1.753 beschreven archiefstukken
248 gedigitaliseerd
totaal 249 bestanden
Kenmerken
Datering:
1851-1984
Beschrijving:
Inventaris van het archief van de Firma W.A. Scholten, afd. Vervening (1874) N.V. Veenderij en Turfstrooiselfabriek "Klazienaveen", voorheen W.A. Scholten (1905) B.V. Maatschappij Klazienaveen, voorheen W.A. Scholten (1971)
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0794 Maatschappij Klazienaveen
VERKORT:
NL-AsnDA, 0794
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0794 Maatschappij Klazienaveen
VERKORT:
NL-AsnDA, 0794
Categorie:
laatste wijziging 25-11-2020
1.753 beschreven archiefstukken
248 gedigitaliseerd
totaal 249 bestanden