U kunt via onze reserveringstool een afspraak inplannen en aangeven welke archiefstukken u op dat moment wilt inzien.

1.1. Invoering van de burgerlijke stand (Drents Archief)

Uw zoekacties: Collectie DTOB

0176.01 Collectie DTOB

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
1. Inleiding
Een van de meest geraadpleegde bestanden in de rijksarchieven in Nederland vormen de doop-, trouw-, overlijdens- en begraafregisters van voor 1811. Voor de toegankelijkheid daarvan is een eerste vereiste een inventaris die weergeeft welke registers aanwezig zijn en wat er in die registers te vinden is. Zo'n inventaris verscheen in Drenthe voor het eerst in 1953, een aangepaste en uitgebreide opvolger beoogt deze uitgave te zijn.
Nadere toegankelijkheid van deze DTOB-registers is een tweede vereiste.Om die reden zijn en worden de registers geklapperd, d.w.z. voorzien van alfabetische naamindices op de dopelingen, gehuwden en overledenen. Op het moment van totstandkoming van deze inventaris (voorjaar 1978) waren in het Drentse rijksarchief alle huwelijksregisters geklapperd en werd gewerkt aan klappers op de overlijdens- en begraafregisters.
Het feit dat de DTOB-registers zoveel geraadpleegd worden heeft een ernstig gevolg: de materiële toestand gaat snel achteruit. Om verder verval te voorkomen zijn de registers gedigitaliseerde en voor direct gebruik beschikbaar via het internet. Een concordans, een lijst van deze delen die verwijst naar de originele registers, is in dit boek opgenomen.
1.1. Invoering van de burgerlijke stand
0176.01 Collectie DTOB
1. Inleiding
1.1.
Invoering van de burgerlijke stand
Bij Keizerlijk decreet van 6 januari 1811 *  werd bepaald dat de Franse wetten zouden gelden in de Hollandse departementen vanaf 1 maart van dat jaar. Dit hield in dat vanaf die datum de gemeenten verplicht waren akten van de burgerlijke stand op te maken voor geboorten, huwelijksaankondigingen, huwelijksvoltrekkingen en overlijden *  .
Niet zozeer ten behoeve van de burgerlijke stand als wel voor de conscriptie van soldaten vaardigde de prefect van het departement van de Wester-Eems (waaronder Drenthe ressorteerde) op 31 augustus 1811 het besluit uit dat de maires van de gemeenten de geboorte- of doopprotocollen van de kerken moesten overnemen *  . Op 23 september van dat jaar nam de prefect een aanvullend besluit, waarbij bepaald werd dat de maires aangeschreven moesten worden "om alle registers van doop, huwelijk, versterf, of alle andere, enigszins betrekking hebbende tot den Burgerlijken Staat, van de leeraars of kerkenraden der onderscheidene godsdienstige gezindheden, in hunne onderscheidene gemeenten in originali over te nemen *  .
Alleen het besluit van 31 augustus 1811 is uitgevoerd. Op 4 november berichtte de onderprefect aan de prefect de overname door de maires van de doopregisters van de gemeenten Assen, Roden, Gieten, Coevorden, Hoogeveen en Zweeloo *  . Pas op 2 mei 1812 kon de onderprefect meedelen dat alle maires in het arrondissement aan de verplichting, neergelegd in het besluit van 31 augustus 1811, hadden voldaan *  . Een opgave van de protocollen sloot de onderprefect in.
Waren de doopboeken nu overgedragen aan de gemeenten, huwelijks- en begraafboeken waren veelal nog bij de kerken gebleven. Slechts een vrij gering aantal was wel overgedragen, maar dat hield verband met feit, dat dopen, huwelijken en begrafenissen vaak in één register waren ingeschreven.
Vergelijking van de opgaven van 1811 en 1812 met het huidige bewaard gebleven bestand van doop-, trouw- en begraafboeken leidt tot de conclusie, dat een aantal wel overgedragen registers niet meer bestaan (Peize, Odoorn, Coevorden), maar tevens dat enkele registers pas in later jaren voor de dag gekomen zijn.
De doop-, trouw- en begraafboeken en de registers van overledenen, opgemaakt ingevolge de Ordonnantie op het Regt van Successie, moesten volgens de koninklijke besluiten van 20 juni en 18 september 1919 (Stb. 389 en 576) door de gemeente worden overgebracht naar de rijksarchiefbewaarplaatsen. Deze besluiten werden in Drenthe in 1920 uitgevoerd. In later jaren werden nog enkele achtergebleven registers overgebracht *  .

Kenmerken

Datering:
1619-1850
Beschrijving:
Inventaris van de doop-, trouw-, overlijdens- en begraafregisters van voor 1811 in de provincie Drenthe
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0176.01 Collectie DTOB
VERKORT:
NL-AsnDA, 0176.01