U kunt via onze reserveringstool een afspraak inplannen en aangeven welke archiefstukken u op dat moment wilt inzien.
1. Inleiding (Drents Archief)
Mijn Studiezaal (inloggen)
0340 Nederlands Hervormde Gemeente Dalen
0340
Nederlands Hervormde Gemeente Dalen
Inventaris
1. Inleiding 
0340 Nederlands Hervormde Gemeente Dalen
1.
Inleiding
laatste wijziging 25-03-2005
Over de parochie van Dalen in de Middeleeuwen is weinig bekend. In 1356 had zij in ieder geval een pastoor, omdat die dan betrokken wordt bij de bekendmaking van de schulden van de buren van Loon aan het kapittel van Sint Pieter te Utrecht * .
In de kerk hebben vermoedelijk drie altaren gestaan, waaraan vicarieën verbonden waren. De altaren waren gewijd aan God, aan de H. Martinus, de H. Andreas, de H. Antonius en de H. Anna, en aan de H. Maria * . De St. Maartensvicarie moet in 1374 gesticht zijn door pastoor Boldewynus. Dit blijkt in 1623, als Drost en Gedeputeerden een geschil over deze vicarie in der minne trachten te schikken * . Het geschil gaat tussen de weduwe van Lambert Leving en de predikant Heino Bollinck. Overeengekomen wordt dat Roelof Leving, de zoon van Lambert, de collatie van de vicarie behoudt, maar dat de inkomsten aan de predikant ten goede komen onder een jaarlijkse last van tien mud winterrogge.
De laatste priester in Dalen was Albertus Clonde of Clunder * . In 1600 verschijnt voor Dalen op de classis Johannes Sutorius * . Het recht van benoeming van de predikant behoorde aan het huis de Scheer bij Gramsbergen * .
Omdat van vóór 1800 vrijwel geen archivalia van de kerk bewaard zijn, is het niet eenvoudig een beeld te krijgen van de geschiedenis van die tijd. Uit andere bronnen is echter iets te halen over de bezittingen. Zo behoorde in 1597 tot de pastorie een huis met erf en schuurtjes en twee mudden roggepacht; tot de kosterij een huis met erf, 16 mud zaailand, 5¿ dagwerk hooiland, 3¿ mud en 2 schepel roggepachten, alsmede de St. Maartens- en de St. Annavicarie * .
In 1797, precies vier eeuwen later, strekten tot het onderhoud van de kerk zo'n 30 mud land. De diaconie bezat 4 mud en 5 spint bouwland, ¿ dagmaat hooiland en 2 beesteweiden. De predikant trok zijn inkomsten, toen ongeveer ¿ 800 bedragend, uit zo'n 50 dagmaat hooiland, bijna 55 mud bouwland en ongeveer 50 beesteweiden. De koster-voorzanger-schoolmeester had een traktement van omstreeks ¿ 100 * .
Wanneer de kerk gebouwd is, is niet na te gaan. Het tegenwoordige gebouw stamt uit 1824, omdat het voordien bestaande gebouw in zeer slechte toestand verkeerde. In 1907 werd het koor vervangen door een rechte afsluiting * . In de jaren 1973-1976 werd het tot die tijd lelijke kerkgebouw gerestaureerd en grotendeels teruggebracht tot de toestand van 1824 * .
De inwoners van Den Hool, Dalerveen en Wachtum bezochten de kerk in Dalen, maar hadden daar hun eigen gedeelte: "de Wachtumerkant" enz. * . In Dalerpeel, dat rechtzinniger was dan Dalen, zijn vanaf 1920 evangelisten werkzaam geweest * .
De archieven van kerkenraad, diaconie en kerkvoogdij, die vanaf 1820 vrij volledig aanwezig zijn, werden in 1973 aan het Rijksarchief in Assen in bewaring gegeven * .
laatste wijziging 22-02-2023
131 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Kenmerken
Datering:
1791-1980
Beschrijving:
Nederlands Hervormde Gemeente Dalen 1791-1960 (1964)
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0340 Nederlands Hervormde Gemeente Dalen
VERKORT:
NL-AsnDA, 0340
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0340 Nederlands Hervormde Gemeente Dalen
VERKORT:
NL-AsnDA, 0340
Categorie:
laatste wijziging 22-02-2023
131 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand