Naast de kerk aan de Brink te Roden staat een huis, dat zijn identiteit duidelijk kenbaar maakt: het draagt een groot bord met het opschrift "Winsinghhof". De Winsinghhof is nú gemeentelijk eigendom, een dorpshuis of multifunctioneel centrum. Dat is hij pas sinds ongeveer 1960. Voor die tijd was de Winsinghhof een woonhuis waarin winkel gehouden werd en waarin op bescheiden schaal het boerenbedrijf werd uitgeoefend. Het voorhuis draagt het jaartal 1672, zodat mag worden aangenomen dat het oudste deel van het nu bestaande huis toen is gebouwd. Helaas bestaat hiervan geen documentatie meer; ook is niet bekend of op deze - aantrekkelijke - plaats naast de kerk misschien een vroeger huis heeft gestaan. Vermoedelijk is het huis door een Winsingh gebouwd; er woonden in die tijd verscheidene Winsinghs in Roden, die naar het zich laat aanzien uit Groningen stamden *  . Zeker is dat het huis omstreeks 1720 bewoond werd door de koopman Hendrik Winsingh, die er een winkel dreef in alles wat de doorsnee dorpsbewoners maar konden nodig hebben en niet zelf konden maken: veekoeken, kruidenierswaren, specerijen, garen en band, olie, kaarsen, papier, alcoholica.

Deze Hendrik Winsingh had een broer in Amsterdam *  zodat - als we mogen afgaan op de gegevens die uit later jaren bewaard zijn gebleven - via deze broer handelsbetrekkingen met Amsterdam zijn ontstaan. Hendrik Winsingh is in 1725 getrouwd met Margien Stevens, dochter van een plaatselijk landbouwer. Hij overleed kort daarop, in 1725 of 1726, en de prille weduwe zette het winkelbedrijf voort; ze kreeg daartoe van de overige erfgenamen het huis in vruchtgebruik *  . In haar eentje zal ze het niet hebben kunnen bolwerken: omstreeks 1726 hertrouwde ze met de koopman Jan Jansen, zoon van een wagenmaker uit Roden. Uit dit huwelijk werd in 1727 een zoon geboren, die de naam Hindrik Jans Winsingh kreeg *  .

Jan Jansen heeft de zaken flink aangepakt. Van zijn activiteiten in de winkel is nauwelijks documentatie bewaard, maar hij blijkt in staat te zijn geweest het grondbezit van de familie aanzienlijk uit te breiden. In 1748 kocht hij de Winsinghhof, die tot dan immers slechts in vruchtgebruik afgestaan was, van de erven Winsingh in Groningen en Amsterdam. Ook in het maatschappelijk leven genoot hij zeker aanzien, zoals moge blijken uit het feit dat hij diaken is geweest, een der voogden over de adellijke halfwees Jan Adam de Mepsche en in 1743 en 1748 afgevaardigde van het kerspel Roden naar de Landdag in Assen *  .

Zijn enige zoon Hindrik Jans Winsingh had duidelijk een aardje naar zijn vaartje. De winkel bloeide; uit zijn tijd is veel documentatie bewaard gebleven, waaruit een opmerkelijk groot aantal relaties blijkt, dichtbij en ver weg - Amsterdam ís ver weg in die tijd *  . Evenals zijn vader is Hindrik Jans Winsingh diaken en afgevaardigde van het kerspel Roden naar de Landdag geweest en bovendien was hij van 1789 tot 1795 gecommitteerde tot de Rekendag van de Landschap Drenthe, in welke functie hem de rekeningen en verantwoordingen van de landschapsambtenaren werden voorgelegd: van de landschapssecretaris, de ontvanger der collaterale successiën en vrijwillige verkopingen, de rentmeester der domeinen, de ontvanger-generaal, de administrateur van de landschaps venen en vaarten, de rentmeesters van Dikninge en het klooster te Assen *  . Uit het van Hindrik Jans Winsingh bewaarde archief blijkt dat er in veel opzichten een nauw contact heeft bestaan tussen de Winsinghs en de bewoners van de havezate Mensinge, die elkaars achterburen waren. Ten tijde van Hindrik Jans Winsingh woonde daar de landschapssecretaris C.W. Ellents, met wie - en na zijn dood met zijn weduwe - Hindrik Jans Winsingh een aantal gezamenlijke financiële transacties verricht heeft; zie de rubriek "Stukken van zakelijke aard".

Ook blijkt uit het overgeleverde archief juist in deze tijd duidelijk een nevenfunctie van de winkelier. In een agrarische samenleving, zeker in de 18e eeuw, circuleert niet veel geld en de man die het uit hoofde van zijn beroep wel hanteert gaat als bankier fungeren. Er zijn ten gunste van Hindrik Jans Winsingh opmerkelijk veel schuldbekentenissen bewaard gebleven, niet alleen voor onbetaalde winkelwaren maar ook persoonlijke leningen, veelal langlopend *  . Dat de winkel inderdaad een financieel centrum was kan ook blijken uit het feit dat een Winsingh samen met een andere eigenerfde jaarlijks het aan het huis Mensinge verschuldigde schultmolt inde; zie hoofdstuk 2.5 van deze inventaris. De betalingslijsten vermelden vaak "door ons voorgeschoten" hetgeen wijst op een financiële bufferfunctie.

Hindrik Jans Winsingh heeft niet alleen in zakelijk opzicht een fortuinlijke hand gehad. Hij trouwde omstreeks 1752 met Elisabeth Krijthe, een dochter van de welvarende boer van de Weehorst. Uit dit huwelijk kwamen zes kinderen voort, van wie de jongens gingen boeren, op één na die de handel voortzette, en het meisje een predikant trouwde en naar Oostfriesland verhuisde. Voor détails zij verwezen naar de hierna volgende genealogie. In het bedrijf en daarmee ook in zijn maatschappelijke functie werd Hindrik Jans Winsingh opgevolgd door zijn tweede zoon Hinderikus, van wie helaas maar weinig archief is bewaard gebleven. Uit dit weinige is te distilleren dat hij het bedrijf in de geest van zijn vader heeft voortgezet. Zoals gezegd zijn Hinderikus' broers landbouwers geworden; hun nazaten zijn dit nog steeds. Een van de broers, Steven, is in 1795 tot schulte van Roden en Roderwolde benoemd, welke functie hij tot 1810 heeft vervuld. Van Steven is voor het overige weinig meer archief bewaard gebleven dan de stukken betrekking hebbend op zijn aankoop van de Spijker, een historisch huis in Roden dat nog steeds door zijn nakomelingen wordt bewoond.

Hinderikus en zijn vrouw Hinderkien Smeenge hadden alleen een dochter, Martien, met wier huwelijk in 1829 een andere familienaam zijn intrede deed op de Winsinghhof: Assies. De Winsinghhof heette overigens nog helemaal niet zo; die naam is pas bij de aankoop door de gemeente Roden gegeven. Het huis heette heel eenvoudig "het huis bij de toren" en tot ver in deze eeuw is als adres op brieven "Assies bij de kerk" voldoende duidelijk geweest, zoals bij de inventarisatie bleek. Martien Winsingh nu trouwde in 1829 met Jan Assies, zoon van de landbouwer Willem Assies en Hinderkien Hoiting uit Noordlaren. Jan Assies bleek een waardig opvolger in het bedrijf te zijn, een scherp handelaar en evenals de Winsinghs een centrale figuur in het dorpsleven *  . Roden was inmiddels, in het nieuwe bestel na 1811, een gemeente geworden en Jan Assies werd in 1832 lid van de gemeenteraad, later assessor bij het bestuur, wat hij tot zijn - vroege - dood in 1850 gebleven is *  . Zijn weduwe heeft het bedrijf nog voortgezet, maar er tekende zich toch al een verval af dat in 1902 geleid heeft tot de sluiting van de winkel.

Al bij het leven van Jan Assies is het accent wat verlegd naar de boerderij (in 1844 is de nu nog bestaande schuur gebouwd) en deze tendens is bij zijn opvolgers sterker geworden. Jans zoon Hinderikus Winsingh Assies was duidelijk meer een landeigenaar dan een winkelier. Daarmee raken we aan de andere kant van het bestaan van de Winsinghs en Assies, de agrarische. Uit het archief komt de indruk naar voren, dat de winst van de winkel bij voorkeur is belegd in grond, rechtstreeks door aankoop dan wel via een omweg door verstrekking van geldleningen met onroerend goed als pand. Bovendien hebben de bewoners van het huis bij de toren hun huwelijkspartners weloverwogen gekozen, wat geleid heeft tot een aanzienlijk bezit aan onroerend goed in en om Roden. Nadat dc winkel in 1902 gesloten was, hebben de Assies' zich gewijd aan hun eigen boerenbedrijf en het beheer van hun vermogen.

Hinderikus Winsingh Assies en zijn vrouw Helina Douwes hadden vijf kinderen, van wie de twee dochters Martien en Hinderika Jantina en een zoon Hinderikus in de Winsinghhof bleven wonen, terwijl de oudste zoon Jan zich een boerenplaats op het Zuidenveld in Roden liet bouwen *  en de jongste zoon Willem Jannes een volkomen andere richting insloeg en medicijnen ging studeren; hij heeft zich later gespecialiseerd tot keel-, neus- en oorarts. Beperken we ons tot de bewoners van de Winsinghhof: deze zijn alle drie ongehuwd gebleven en toen Hinderika als laatste in 1956 overleed, waren er geen kinderen om het bedrijf voort te zetten. Het pand was inmiddels hard aan restauratie toe en aangezien het ten gevolge van de groei van Roden als boerderij niet meer gunstig gelegen was, hebben de erven het in 1959 voor een symbolisch bedrag aan de gemeente Roden verkocht. Bij die gelegenheid is ook het in de loop van bijna drie eeuwen gevormde archief uit het huis verwijderd. De opeenvolgende generaties hebben opmerkelijk veel bewaard, niet alleen van "eigen volk" maar ook van aangetrouwde familie.