U kunt via onze reserveringstool een afspraak inplannen en aangeven welke archiefstukken u op dat moment wilt inzien.
1.1.1.3. Kerk- en verenigingsgebouwen (Drents Archief)
Mijn Studiezaal (inloggen)
0407 Nederlands Hervormde Gemeente Schoonebeek
0407
Nederlands Hervormde Gemeente Schoonebeek
Inventaris
1. Inleiding 
1.1. Geschiedenis van de Nederlands Hervormde Gemeente Schoonebeek
1.1.1. Gemeente 
1.1.1.3. Kerk- en verenigingsgebouwen
0407 Nederlands Hervormde Gemeente Schoonebeek
1. Inleiding
1.1. Geschiedenis van de Nederlands Hervormde Gemeente Schoonebeek
1.1.1. Gemeente
1.1.1.3.
Kerk- en verenigingsgebouwen
laatste wijziging 25-03-2005
In 1419 wordt in Oud-Schoonebeek over een kerk gesproken, gewijd aan de heilige Nicolaas * . De kerk heet vóór de Reformatie Sint Nicolaaskerk, daarna Nicolaaskerk. In 1927 werd een nieuwe kerk in gebruik genomen. De oude Nicolaaskerk is pas in 1952 afgebroken, wat de aparte situatie gaf dat Oud-Schoonebeek een tijdlang twee hervormde kerken in zijn dorpsbeeld kende.
In Schoonebeek gebruikte men in het verleden de consistoriekamer, die aan de oude pastorie gebouwd was, als vergaderruimte voor de jeugdverenigingen en voor de catechesatie. Na 1945 werd deze ruimte te klein en de Hervormde Kerk betrok het oude noodkantoor van de Nederlandse Aardolie Maatschappij voor het jeugd- en verenigingswerk. In 1968 kon een nieuw hervormd Verenigingsgebouw, het Aikes Tallenhuis, in gebruik worden genomen, dankzij een aanzienlijke subsidie van de gemeente Schoonebeek en een royale gift van mevrouw Aikes-Tallen * .
In 1925 werd met behulp van de Evangelisatievereniging te Nieuw-Schoonebekerveld in het huidige Weiteveen een houten kerkje opgericht, dat Eben Haëzer ("tot hiertoe heeft de Here geholpen") werd genoemd. Het deed dienst tot 1929, toen het door een windhoos met de grond gelijk werd gemaakt. Het werd weer opgebouwd en fungeerde vervolgens tot 1933, in welk jaar een stenen kerkje werd gebouwd. Ook de stenen kerk is weer vervangen. In 1964 kwam het Hervormd Kerk- en Verenigingsgebouw of Wijkgebouw 'Eben Haëzer' te Weiteveen gereed, dat behalve aan kerkdiensten ook onderdak geeft aan tal van activiteiten van de hervormde gemeenschap van Weiteveen * .
De beide verenigingsgebouwen, te Schoonebeek en Weiteveen, worden beheerd door een beheerscommissie. De kerkvoogdij participeert in beide beheerscommissies.
De Hervormde Gemeente Schoonebeek omvat de plaatsen Oud- en Nieuw-Schoonebeek en Weiteveen en de buurtschappen Zandpol, Padhuis en Vlieghuis. Dommerskanaal kreeg in de zeventiger jaren bijzondere aandacht vanuit Schoonebeek; het behoorde soms gedeeltelijk tot de Hervormde Gemeente * .
Het kerndorp is Oud-Schoonebeek (het eigenlijke Schoonebeek), bestaande uit de buurtschappen Koelveen, Oostersebos, Middendorp, Kerkeind en Westersebos * . Oud-Schoonebeek was een tijd lang een echt Hervormd dorp; later kwamen er een Gereformeerde kerk, en in de vijftiger jaren ' met de toeloop van N.A.M.-personeel ' ook een Katholieke kerk bij.
Nieuw-Schoonebeek is een dorp met een overwegend katholieke en agrarisch gerichte bevolking. Het dorp ontstond na 1800, toen boeren uit het Duitse Munsterland naar deze streek trokken. Nieuw-Schoonebeek is vanaf het begin totaal verschillend geweest van het protestantse Oud-Schoonebeek, qua familiebanden, taal en levensovertuiging. De Hervomde gemeente in Nieuw-Schoonebeek telt naar verhouding weinig leden. Er is geen Hervormd kerkgebouw aanwezig.
In tegenstelling tot Oud- en Nieuw-Schoonebeek vestigden zich in Weiteveen veenarbeiders. Dezen kwamen van elders uit Drenthe en uit de omliggende provincies, waar de vervening ten einde liep * . Weiteveen werd eerder Nieuw-Schoonebekerveld, Schoonebekerveld of ook wel "het Veld" genoemd. Hier werd door evangelisten, nauw verbonden met de hervormde gemeente Schoonebeek, gewerkt aan de pastorale en ook sociale zorg voor de veenarbeiders, die vanwege de afstand, de vaak onbegaanbare wegen en een gebrek aan "zondagse kleding", veelal niet naar de diensten in Oud-Schoonebeek konden komen * . Ook Weiteveen kent nu een overwegend katholieke bevolking, maar er is een goede verhouding met de protestantse medebewoners * . De hervormde gemeenschap te Weiteveen heeft altijd vrij zelfstandig gefunctioneerd binnen de hervormde gemeente Schoonebeek en werd ook wel "wijkgemeente" genoemd, al is hij geen op zichzelf staande wijkgemeente geworden. Weiteveen maakt deel uit van de kerkenraad van de hervormde gemeente Schoonebeek en valt financieel ook onder de eindverantwoordelijkheid van Schoonebeek.
laatste wijziging 22-02-2023
554 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1792-1981
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0407 Nederlands Hervormde Gemeente Schoonebeek
VERKORT:
NL-AsnDA, 0407
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0407 Nederlands Hervormde Gemeente Schoonebeek
VERKORT:
NL-AsnDA, 0407
Categorie:
laatste wijziging 22-02-2023
554 beschreven archiefstukken