In de jaren 1880 is door Jan Wilmsonn en Pieter Dirk Kymmell een tamelijk grote hoeveelheid van Mensinge afkomstig archiefmateriaal overgedragen aan het Rijksarchief in Drenthe *  . Hieronder bevonden zich eveneens een aantal papieren uit het Huis te Peize die omstreeks 1795 door Jan Wilmsonn Kymmell, de grootvader van de beide broers, tezamen met het genoemde huis waren verworven.

Toen omstreeks 1915 werd begonnen met de inventarisatie van de zogenoemde "verzameling Kymmell" was men van mening dat het verstandig was het gehele complex uit elkaar te halen en over diverse reeds bestaande archieven te verdelen. Dat wat overbleef, belandde in de daarna gevormde verzameling "Ambtenaren en Particulieren" *  , onder toevoeging van enige andere losse stukken, zoals die welke op de auctie J.W. Keijser waren aangekocht *  en die welke uit het Oude Staten Archief waren ge- haald *  . Zo kwamen onderdelen in het Oude Staten Archief *  , in het archief van de Hervormde Gemeente Peize *  en in de archieven van Kerspelen en Marken terecht *  .

Wat de stukken afkomstig van Jan Wilmsonn en Pieter Dirk Kymmell betreft, is deze situatie in grote lijnen blijven bestaan, totdat F. Keverling Buisman in 1976 de stukken in de verzameling "Ambtenaren en Particulieren" welke betrekking hadden op het Huis te Peize, samenbracht in een inventaris met de stukken welke verzeild waren in de inventarissen van "De archieven van kerspelen en marken" en "De archieven der besturen in Drente van het Nederlands Hervormd Kerkgenootschap" *  . Hierop zal in de paragraaf "Verantwoording van de inventaris" kort teruggekomen worden.

De gebroeders Kymmell hadden in de 80er jaren van de vorige eeuw echter niet het gehele huisarchief overgedragen. Een omvangrijk gedeelte was in Roden op de havezate blijven liggen. In 1957 ontdekte de toenmalige bewoonster van het huis Mensinge, mevrouw E.R.J. Kymmell-Van Geuns, dat in het deel van het op de havezate berustende archief dat zij inzag, de plaatsnaam Kampen nogal regelmatig voorkwam. Daar zij zich, in verband met toen op handen zijnde reparaties aan het dak van het huis, zorgen maakte over het lot van het archief, nam zij contact op met de burgemeester van Kampen, de heer W.P. Berghuis, met de mededeling dat er op Mensinge archiefmateriaal van Kampen lag. De heer Berghuis bracht samen met de toenmalige gemeen- tearchivaris J. Don een bezoek aan de havezate, waarna het archief werd overgebracht naar Kampen. Daar kwam men al snel tot de conclusie dat slechts een klein deel betrekking had op Kampen en dat het bij de rest om Drents materiaal ging. Hierop werd de rijksarchivaris in Drenthe in het overleg betrokken. Deze sloot met mevrouw Kymmell een overeenkomst van inbewaringgeving van het archief voor een periode van tien jaren, onder de voorwaarde dat het archief geordend en geïnventariseerd zou worden en dat de restauratiekosten voor rekening van het Rijk zouden zijn.

Nadat de inbewaringstellingstermijn verstreken was, in 1967 derhalve, besloot de familie Kymmell het archief terug te halen naar Mensinge. Daartoe werd het, op initiatief van het toenmalige hoofd van het Centraal Register Particuliere Archieven, mevrouw E.P. de Booy, gesorteerd en in archiefdozen ingepakt door de heer ir. G.L. Meesters en teruggebracht naar Mensinge. In de loop van de 70er jaren was het archief daar voor onderzoe- kers wel toegankelijk, maar de familie voelde niet voor een hernieuwde inbewaringgeving, totdat zij omstreeks 1979 besloot het huis met alle annexen en dus ook het archief te verkopen. Vooruitlopend op de koop van de havezate door de gemeente Roden is het Rijksarchief in Drenthe onderhandelingen begonnen over de aankoop van het archief. Enige haast was geboden, omdat de omstandigheden waaronder het toch al niet in een blakende conditie verkerende archief op Mensinge bewaard werd, veel te wensen overlieten. Het Drentse deel van het archief werd in 1981 door het Rijksarchief aangekocht, met financiële steun van de provincie Drenthe en het Anjerfonds Drenthe. De Overijsselse stukken werden door het Rijksarchief in Overijssel en het Gemeentearchief van Kampen aangekocht *  .