Details

Geschreven door Bert van der Veen

Categorie: Algemeen

Gepubliceerd: 19 januari 2023

Hits: 2091

1.1 Algemeen

Binnen het Drents Archief wordt gewerkt met persoonsgegevens van burgers, medewerkers en (keten)partners. Wanneer burgers gebruik maken van de diensten van het Drents Archief worden persoonsgegevens verzameld voor het goed uitvoeren van de (wettelijke) taken van het Drents Archief.

Daarnaast beheert het Drents Archief collecties en archiefbescheiden die voor blijvende bewaring in aanmerking komen. De collecties bestaan uit boeken en documentatie. Onder archiefbescheiden worden bedoeld zoals verwoord in artikel 1, onderdeel c, van de Archiefwet 1995. Het Drents Archief beheert een archiefbewaarplaats als bedoeld in artikel 1 onderdeel f, van de Archiefwet 1995. Na overbrenging of opneming van deze archiefbescheiden is Het Drents Archief niet verplicht om op de hoogte te zijn en te blijven van de personen die in archiefbescheiden voorkomen. In het kader van archivering in het algemeen belang is dit niet langer vereist, behalve wanneer dit in verband met de toegankelijkheid noodzakelijk is.

Betrokkenen moeten erop kunnen vertrouwen dat het Drents Archief zorgvuldig en veilig met persoonsgegevens omgaat. Nieuwe technologische ontwikkelingen, innovatieve digitale voorzieningen, globalisering en een steeds meer digitale overheid stellen andere eisen aan de bescherming van persoonsgegevens en privacy. Het Drents Archief is zich hiervan bewust en zorgt dat de privacy gewaarborgd blijft, onder ander door maatregelen op het gebied van informatiebeveiliging, dataminimalisatie, transparantie en gebruikerscontrole.

De directeur, het management en de medewerkers van het Drents Archief spelen een belangrijke rol bij het waarborgen van privacy. De directeur van het Drents Archief laat middels dit beleid zien dat zij de privacy waarborgt, beschermt en handhaaft. Dit beleid is van toepassing op de gehele organisatie, alle processen, onderdelen, objecten en gegevensverzamelingen van het Drents Archief. Dit privacybeleid van het Drents Archief is in lijn met het algemene beleid van de partner(s) in de Gemeenschappelijke Regeling en de relevante nationale en Europese wet- en regelgeving.

1.2 Wettelijke kaders voor de omgang met gegevens

Het Drents Archief is verantwoordelijk voor het opstellen, uitvoeren en handhaven van het privacybeleid. Hiervoor gelden onder andere de volgende wettelijke kaders:

• Grondwet (artikel 10);
• Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie (EHRM);
• Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM);
• Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp), vanaf 25 mei 2018 vervangen door de Europese Verordening: de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG);
• Uitvoeringswet Algemene Verordening Gegevensbescherming (invoeringsdatum nog onbekend);
• Archiefwet 1995;
• Baseline informatiebeveiliging Rijksdienst TNK 2012;

2. Uitgangspunten
Het Drents Archief gaat op een veilige manier met persoonsgegevens om en respecteert de privacy van betrokkenen. Deze uitgangspunten van Het Drents Archief worden verder uitgewerkt in het privacyreglement. Het Drents Archief houdt zich hierbij aan de volgende uitgangspunten:

Rechtmatigheid, behoorlijkheid, transparantie
Persoonsgegevens worden in overeenstemming met de wet en op behoorlijke en zorgvuldige wijze verwerkt. Met het privacybeleid, privacyreglement en het register van verwerkingsactiviteiten
beoogt het Drents Archief duidelijkheid te geven over de wijze waarop het Drents Archief met persoonsgegevens omgaat.
Voor de persoonsgegevens die zich in archiefbescheiden in onze collectie bevinden, vormt de Archiefwet samen met de AVG het wettelijk kader. Op internet wordt pagina aangemaakt waar meer informatie over openbare en beperkt openbare archieven te vinden zal zijn.

Grondslag en doelbinding
Het Drents Archief zorgt ervoor dat persoonsgegevens alleen voor welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doelen worden verzameld en verwerkt. Persoonsgegevens worden alleen met een rechtvaardige grondslag verwerkt.

Persoonsgegevens die voorkomen in overgebrachte dan wel opgenomen archiefbescheiden worden verwerkt met het oog op archivering in het algemeen belang.

Dataminimalisatie
Het Drents Archief verwerkt de persoonsgegevens die minimaal noodzakelijk zijn voor het vooraf bepaalde doel. Waar mogelijk worden minder of geen persoonsgegevens verwerkt.
Wanneer het persoonsgegevens in overgedragen archiefbescheiden betreft, vindt in overeenstemming met de Archiefwet 1995 en de AVG na overbrenging geen dataminimalisatie meer plaats.

Bewaartermijn
Persoonsgegevens worden niet langer bewaard dan nodig is. Het bewaren van persoonsgegevens is nodig om de taken van het Drents Archief goed uit te kunnen oefenen of om wettelijke verplichtingen te kunnen naleven. In het register van verwerkingsactiviteiten is aangegeven welke gegevens worden verzameld, wat het doel van de activiteit is en waarom de gegevens worden verzameld en voor hoelang.

Persoonsgegevens mogen op grond van de AVG voor langere perioden worden opgeslagen voor zover de persoonsgegevens louter met het oog op archivering in het algemeen belang worden verwerkt. Dit geldt in ieder geval voor de archiefbescheiden die volgens een selectielijst voor blijvende bewaring in aanmerking komen. Het Drents Archief heeft een wettelijke taak om overgedragen archiefbescheiden eeuwig te bewaren.
Met betrekking tot persoonsgegevens in opgenomen particuliere archieven worden in de overeenkomst dan wel beschikking op grond waarvan de archieven zijn opgenomen vastgelegd dat de bepalingen van de Archiefwet 1995 met betrekking tot de bewaring van de archiefbescheiden van toepassing zijn op deze bescheiden.

Integriteit en vertrouwelijkheid
Het Drents Archief gaat zorgvuldig om met persoonsgegevens en behandelt deze vertrouwelijk. Zo worden persoonsgegevens alleen verwerkt door personen met een geheimhoudingsplicht en voor het doel waarvoor deze gegevens zijn verzameld. Daarbij zorgt Het Drents Archief voor passende beveiliging van persoonsgegevens. Deze beveiliging is vastgelegd in het informatiebeveiligingsbeleid.

Overgedragen archiefbescheiden worden voor raadpleging en gebruik beschikbaar gesteld conform de Archiefwet 1995 en de AVG. In principe zijn archiefbescheiden na overbrenging openbaar. Raadpleging of gebruik van openbare archiefbescheiden met daarin persoonsgegevens is mogelijk. Indien niet iedereen van archiefbescheiden met persoonsgegevens kennis mag nemen, wordt de openbaarheid voor een bepaalde termijn beperkt. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer bijzondere persoonsgegevens in archiefbescheiden voorkomen.

Delen met derden
In het geval van samenwerking met externe partijen, waarbij sprake is van gegevensverwerking van persoonsgegevens, maakt Het Drents Archief afspraken over de eisen waar gegevensuitwisseling aan moet voldoen. Deze afspraken voldoen aan de wet.

Subsidiariteit
Voor het bereiken van het doel waarvoor de persoonsgegevens worden verwerkt, wordt inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de betrokken burger zoveel mogelijk beperkt.

Voor overgebrachte archiefbescheiden betekent dit bijvoorbeeld dat met het oog op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer geen kopieën kunnen worden gemaakt van beperkt openbaar archief. Raadpleging van archiefbescheiden met deze beperking is alleen mogelijk wanneer aan een aantal voorwaarden is voldaan (link naar webpagina raadpleging beperkt openbaar archief).

Proportionaliteit
De inbreuk op de belangen van de betrokkene mag niet onevenredig zijn in verhouding tot de met de verwerking te dienen doel.

Voor overgebrachte archiefbescheiden is deze afweging van belangen bij het vaststellen van de selectielijst gemaakt.

Rechten
Het Drents Archief honoreert alle rechten van betrokkenen, zover dit op grond van de AVG en de Uitvoeringswet is voorgeschreven.

Met betrekking tot persoonsgegevens die in overgedragen archiefbescheiden voorkomen gelden, conform de AVG en de Uitvoeringswet, een aantal rechten van betrokkenen niet. Zie hiervoor ook het privacyreglement.

3. Inwerkingtreding en evaluatie
Dit privacybeleid treedt in werking na vaststelling door de directeur van het Drents Archief. Het beleid wordt ieder jaar geëvalueerd en indien nodig herzien. Aanpassingen van dit beleid worden aangekondigd op de website van het Drents Archief.

Aldus vastgesteld door de directeur van het Drents Archief op 15 mei 2018.

Corinne Rodenburg
Directeur Drents Archief

Details

Geschreven door Bert van der Veen

Categorie: Algemeen

Gepubliceerd: 28 februari 2022

Hits: 11144

Reserveren bouwdossier Reserveren archiefstukken

Vanaf heden zijn wij op dinsdag, woensdag en donderdag weer geopend voor het doen van historisch onderzoek en het inzien van bouwdossiers. 
Op overige werkdagen zijn wij per mail bereikbaar. 

De Digilounge kunt u tijdens openingstijden gratis en zonder reservering bezoeken. In onze Digilounge kunt onder andere genealogisch onderzoek doen, de Kadaster-archiefviewer en onze beeldbank raadplegen of de film van de maand bekijken.

Wilt u originele archiefstukken aanvragen? Dan kunt u op onze Studiezaal terecht, daarvoor is reserveren verplicht. Dit kan tot 24 uur van te voren, via een van de knoppen hierboven. Bijkomend voordeel van reserveren is dat de door u aangevraagde archiefstukken bij binnenkomst al voor u klaar liggen. Ook voor het inzien van bouwdossiers blijft reserveren verplicht. 

Een tijdslot reserveren

Via de Bouwdossier-kalender kunt u bouwdossiers aanvragen, ook kunt u een tijdslot reserveren voor het doen van historisch onderzoek.

Details

Geschreven door Bert van der Veen

Categorie: Algemeen

Gepubliceerd: 12 maart 2021

Hits: 11397

30e/40^e penning 1682-1797
De registers van de 30e en 40e penning bevatten gegevens over aan- en verkoop van onroerende goederen en over erfenissen. De 30e penning was een belasting van 3,33 procent op erfenissen in de zijlinie. Tot 1696 dienden alleen niet-Drenten deze belasting te betalen, maar vanaf dat jaar gold deze ook voor inwoners van de Landschap Drenthe.

Daarnaast werd de 40e penning (2,5 procent) geheven over transacties van onroerende goederen, zoals huizen en landerijen. Vanaf 1741 waren niet alleen de 'buitenlanders' belastingplichtig, maar ook de Drenten zelf.

Naast inzicht in het bezit van de genoemde personen, geeft de bron in sommige gevallen ook inzicht in familierelaties.

Geïndiceerde bronnen: Oude Staten Archieven (OSA), toegangsnummer 0001, inventarisnummers 1785.1 t/m 1785.120.

Bezaaide landen 1612
Voor een agrarische provincie als Drenthe ligt het voor de hand dat de grondslag voor belastingheffing lag in de landbouw en veeteelt. Na het opgaan van Drenthe in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, was één van de eerste heffingen de Omslag over de bezaaide landen, een belasting op ingezaaid akkerland. Deze werd evenredig verdeeld over de Drentse inwoners. Op grond hiervan kregen in 1612 de belastingpachters van het Drentse bestuur de opdracht lijsten aan te leggen van elke belastingplichtige.

Geheven is naar het aantal mudden aan bezaaid land. Omgerekend is 1 mud 0,27 hectare. In het Dieverderdingspil werd de Steenwijker maat gebruikt; 1 mud was daar 0,36 hectare. Het af te dragen bedrag varieerde per jaar, naar gelang het totaalbedrag dat door de provincie Drenthe aan de Staten-Generaal moest worden opgebracht.

Geïndiceerde bronnen: Oude Staten Archieven (OSA), toegangsnummer 0001, inventarisnummer 621.

Haardstedengeld 1672-1804
De registers van het haardstedegeld geven inzicht in de sociale status van een huishouden. Vermeld wordt het aantal paarden waarmee men de es op ging, of soms de omvang van het boerenbedrijf (een vol of half erf). Personen met een nering of ambt betaalden daar 1 gulden extra voor. De armen waren vrijgesteld van deze belasting, maar worden wel allen vermeld. In 1742 werden zelfs akten van remis opgemaakt voor de behoeftigen, waaruit duidelijk blijkt hoeveel onderstand zijn ontvingen.

De registers zijn in de meeste plaatsen bijgehouden in 1672, 1691, 1744, 1754, 1764, 1774, 1784, 1794 en 1804. Soms beginnen ze iets later of zijn er meer registers aanwezig.

Dankzij de tienjaarlijkse interval kunnen de registers goed gebruikt worden voor het opstellen van een bewoningsgeschiedenis in de 18e eeuw. Over het algemeen volgde de ambtenaar die de registers opstelde telkens dezelfde route door het dorp. Vandaar ook dat via de oorspronkelijke volgorde van het register achterhaald zou kunnen worden waar het huis gestaan zou kunnen hebben. Via een link is de oorspronkelijke volgorde van het register beschikbaar.

NB. Het bedrag dat betaald moest worden voor de belasting is uitgedrukt in gulden, stuivers en penningen.

Successiememories 1806 - 1928
Sinds 1806 moest van elke overledene in de memories van aangifte der nalatenschap of memories van successie worden aangegeven wat hij had nagelaten, zodat over de waarde daarvan belasting geheven kon worden. De ontvanger van het successierecht taxeerde de waarde van de vermogensbestanddelen en stelde een overzicht van baten en lasten samen.

Men hoefde geen belasting te betalen, wanneer er alleen erfgenamen in de rechte lijn waren (kinderen, kleinkinderen, ouders, grootouders). Vanaf 1878 werd ook deze groep belast, maar alleen als de erfenis (na aftrek van schulden) meer dan duizend gulden bedroeg.

De memorie bevat de naam van de overledene, de plaats van overlijden, burgerlijke staat, waarde van roerende goederen, ligging en waarde van onroerende goederen, namen van erfgenamen en legatarissen en soms of er testamenten en andere notariële akten zijn.

Doop, trouw- en begraafregisters
Voor 1811 waren de kerken de enige instanties die gegevens vastlegden over geboorte, huwelijk en overlijden. De redenen hiervoor waren verschillende: aantekening van wie het sacrament van de doop ontvingen, registratie van de kerkelijke bevolking, ontvangsten wegens begrafenissen, enz. Vanaf 1806 noteerde de overheid ook overlijdens- en begraafgegevens in verband met de belasting op de successie.

Niet alle boeken zijn bewaard gebleven, bijvoorbeeld omdat een brand de bronnen heeft verwoest. Ook werd niet alles werd genoteerd: Het was niet verplicht in de gereformeerde kerk in Drenthe de overledenen of begravenen te registeren.

Voor meer informatie over deze bronnen zie ook de inleiding op de collectie DTOB: https://www.drentsarchief.nl/onderzoeken/archiefstukken?mivast=34&mizig=210&miadt=34&micode=0176.01&milang=nl&mizk_alle=0176.01&miview=inv2

De namen uit de kerkelijke begraafboeken stonden al langer in onze databases, maar lang niet iedereen staat daarin vermeld. Het bijhouden van de begraafboeken was namelijk in die tijd niet verplicht en veel predikanten vonden het een onnodig en tijdrovend klusje. Maar dankzij zogenoemde klokkenboeken en diaconieregisters is er nu meer informatie over de doden beschikbaar voor onderzoekers en mensen die onderzoek doen naar hun Drentse voorouders.

Ga naar https://www.drentsarchief.nl/onderzoeken/archiefstukken?mivast=34&mizig=210&miadt=34&micode=0176.01&milang=nl&mizk_alle=0176.01&miview=inv2

Klik op inventaris en dan kunt u per gemeente de indexen bekijken.

Burgerlijke Stand
U kunt zoeken naar geboorten, huwelijken en overlijdens vanaf het begin van de door Napoleon in 1811 ingestelde burgerlijke stand. Dat geldt voor alle voormalige gemeenten in de provincie Drenthe. In verband met bescherming van de privacy zijn de akten niet openbaar tot op de dag van vandaag. De geboorteakten zijn tot en met 1912 in te zien, de huwelijken tot en met 1932 en de overlijdens tot en met 1962. Het streven is dat wanneer een jaar openbaar wordt, de akten ook digitaal in te zien zijn. Momenteel werken we hard aan om de namen uit de akten te halen. Alle akten die openbaar zijn, maar nog niet online beschikbaar, zijn in de studiezaal van het Drents Archief in te zien.

Bevolkingsregisters
De gemeentelijke bevolkingsadministratie is voor de negentiende en twintigste eeuw een belangrijke bron. Met name voor het onderzoek naar personen uit de periode waarin de akten van de burgerlijke stand beperkt openbaar zijn en voor het opsporen van verhuisde familieleden. Anders dan de registers van de burgerlijke stand geven de bevolkingsregisters meer samenhangende informatie: de geboorte-, huwelijks-, overlijdens- en vertrekgegevens van alle gezinsleden staan bij elkaar op één blad of kaart. De administratie werd ingesteld in 1850 en liep door tot 1939, toen werd overgegaan op persoonskaarten (die aanwezig zijn bij het Centraal Bureau voor Genealogie te Den Haag). Het bevolkingsregister was meestal niet alfabetisch ingericht, maar per buurtschap of wijk en vervolgens op straatnaam en/of huisnummer. De vermelde huisnummers kwamen niet overeen met kadastrale nummers en wisselden regelmatig.

Kolonistendatabase
Gegevens die afkomstig zijn uit het programma Kolarin van museum De Koloniehof in Frederiksoord. Deze is over een tijdspanne van ruim 15 jaar door vrijwilligers in een computersysteem ingevoerd. Uitgangspunt hiervoor was het kaartsysteem dat in de jaren daarvoor door mw. C. Kloosterhuis was aangelegd, aangevuld met ontbrekende gegevens. Alledrenten bevat alle gegevens uit de stamboeken van de Maatschappij van Weldadigheid, met uitzondering van personen geboren na 1904 waarvan niet kon worden vastgesteld dat ze zijn overleden.

Wezenregisters
In deze bron bevinden zich de 8900 'weezen, vondelingen en verlaten kinderen' die op grond van het contract tussen de regering en de Maatschappij van Weldadigheid in Veenhuizen geplaatst zijn. Kinderen die op particuliere contracten met armbesturen in de kolonie kwamen, staan er niet in.

De gegevens zijn afkomstig uit:

• toegang 0186 invnr 1571 (wezen Veenhuizen-1 1824-1828)
• toegang 0186 invnr 1572 (wezen Veenhuizen-3 1825-1828)
• toegang 0186 invnr 1410 (alle wezen 1829-1830)
• toegang 0186 invnr 1411 (alle wezen 1831-1834)
• toegang 0186 invnr 1412 (wezen met nummer 1-1200 1835-1859)
• toegang 0186 invnr 1413 (wezen met nummer 1201 en hoger 1835-1859)
• toegang 0137.01 invnr 652, waaruit alleen de kinderen zijn opgenomen die er na 1859 nog zaten of aankwamen

Correspondentie Maatschappij van Weldadigheid 1818-1847
De ingekomen correspondentie van de Permanente Commissie van de Maatschappij van Weldadigheid over de periode 1818-1847. Deze bron is ontsloten op de namen van afzenders en op in de brieven vermelde personen. Deze gegevens zijn ingevoerd door vrijwilligers van het Drents Archief en deelnemers aan VeleHanden. Bij elke brief is het mogelijk de bijbehorende scans in te zien.

De gegevens zijn afkomstig uit:
Toegang 0186, inventarisnummers 47a t/m 347

Inschrijfregisters Maatschappij van Weldadigheid / Rijkswerkinrichting Veenhuizen en Ommerschans 1822 - 1865
Vanaf 1822 richt de Maatschappij van Weldadigheid bedelaarsgestichten op. Onvrije koloniën waar luilevende armen worden heropgevoed. Eerst in de Ommerschans en iets later in Veenhuizen. Tot 1865 zijn de namen uit de registers gehaald. De registers van na 1865 zijn digitaal beschikbaar, maar helaas niet op naam doorzoekbaar. Deze registers zijn te vinden in het archieftoegang van de Rijkswerkinrichting Veenhuizen / Ommerschans:   https://www.drentsarchief.nl/onderzoeken/archiefstukken?mivast=34&mizig=210&miadt=34&micode=0137.01&milang=nl&mizk_alle=0137.01&miview=inv2

De gegevens zijn afkomstig uit:
Toegang 0137.01, inventarisnummers  422 t/m 442, 446a, 446b, 489, 490, 491, 597, 598, 599, 600

Signalementskaarten Rijkswerkinrichting Veenhuizen/Ommerschans (1896-1905)
Van slechts een klein deel van de vele bewoners van Veenhuizen en de Ommerschans is een signalementskaart met foto gemaakt. Geen zoekresultaat betekent niet dat de persoon die u zoekt niet in deze gestichten heeft verbleven. Voor het raadplegen van de inschrijfregisters kunt u terecht op onze studiezaal. Een deel van deze inschrijfregisters bevat een geschreven signalement, waaruit u het uiterlijk van een persoon enigszins kunt herleiden.

Notarieel Archief
Alle openbare notariële akten zijn digitaal beschikbaar, maar van sommige notarissen zijn ook de registers op de akten ontsloten op naam. Notarissen hielden zelf een index bij voor hun eigen archief: het repertorium. Dit is een register waarin een notaris iedere akte in het kort beschrijft, met het nummer van de akte, de datum, de soort akte en vermelde namen, plaatsen en (on)roerende goederen

Van onderstaande notarissen zijn de repertoria ontsloten:

Momenteel zijn de notariële akten nog niet gekoppeld aan de index, u kunt echter al wel door de scans bladeren om alsnog de akte vinden.
Kijk op www.drentsarchief.nl of er een scan van deze akte aanwezig is. Dit kunt u doen door te zoeken naar de toegang van de betreffende notaris.

Voorbeeld:
Assen, aktedatum 00-00-1820, 0114.05, notaris D. van Roijen, aktenr. 19
Zoek op drentsarchief.nl : 0114.05
Klik op het zoekresultaat bij Archiefstukken
klik op gevonden archiefstukken
klik op minuten en klik op het jaartal van de door u gezochte akte

De scans zijn nu zichtbaar, klik op een scan om te bladeren naar aktenummer 19, dit doet u door boven aan de pagina te klikken op Vorige of Volgend.

Vonnisregister
In de zoekmachine zit niet het vonnisregister. Wel kunt u door de index zoeken. Het register bevat ruim 38.000 namen van personen die tussen 1838 en 1893 voor kleine criminaliteit zijn veroordeeld. Het gaat om delicten als diefstal, een uit de hand gelopen vechtpartij, een ruzie, een overtreding of smokkel. Moordzaken vallen hier niet onder. De gegevens komen uit het archief van de Arrondissementsrechtbank van Assen 1878 – 1937, inventarisnummers 507.1 tot en met 507.10.

De vonnissen zijn helaas niet gedigitaliseerd, maar u kunt altijd het desbetreffende vonnis in het Drents Archief inzien of er een scan van aanvragen. Voor dat laatste brengen we kosten in rekening.

Totaaloverzicht van bronnen

Bevolkingsregisters